Ze volgen daarin het advies van de meeste raadsfracties, waarmee ze hebben gesproken. Die hebben ook de voorkeur uitgesproken voor een breed gedragen college. ‘Stabiel en herkenbaar.’ Dat betekent dus dat wederom de VVD op basis van alle gesprekken buiten de boot zou vallen. De genoemde vier partijen hebben een meerderheid van 13 van de 21 zetels.

Onrust

In de gesprekken van de informateurs kwam nadrukkelijk naar voren hoe de afgelopen vier jaar zijn verlopen. Dat gebeurde volgens Zwiers in alle openheid. De onrust in de afgelopen raadsperiode noemde Zwiers tijdens de presentatie aan de raad kenmerkend. ‘Dat soort dingen neem je mee in gesprekken bij het naar voren kijken. De onrust kwam de stabiliteit in het college niet ten goede. Het koste moeite om met een extra wethouder toch de eindstreep te halen.’ De onrust in de raad, door afsplitsende raadsleden, leidde volgens de informateurs ook tot een omslag in de sfeer. ‘Dat zorgde voor een lastige en onzekere situatie voor het college.’ En fracties voelden zich volgens Zwiers daardoor ook minder gebonden om het raadsprogramma te blijven steunen.

Raadsprogramma

Ook voor de komende vier jaar adviseren de informateurs na alle gesprekken niettemin om geen collegeprogramma, maar toch weer een raadsprogramma te schrijven. Het advies is om een externe deskundige in te schakelen ‘om misverstanden aan het begin van het proces te voorkomen’. Over veel zaken zijn alle fracties het inhoudelijk wel eens. Wonen en het sociaal domein (armoedebeleid) hebben als beleidsterreinen prioriteit. Voor elke partij is het duidelijk dat er een grote woonopgave ligt. Over de invulling wordt weliswaar verschillend gedacht, maar de verwachting is dat hierover overeenstemming kan worden bereikt. Maar er zijn ook verschillen als het gaat om natuur, duurzaamheid en lokale belastingen.

Schouder en schouder

Met een totaal versnipperd politiek landschap in Ooststellingwerf, met 21 zetels verdeeld over negen fracties, is het volgens de informateurs ook zaak om dualisme als uitgangspunt voor de periode 2022-2026 te nemen. Zwiers: ‘Met zoveel partijen moet je schouder aan schouder toewerken naar een raadsakkoord. Dat maakt de raad veel sterker en krachtiger. Dan maken jullie stappen.’ Hij zei dat in deze situatie nog meer aandacht aan de competenties van wethouders besteed moet worden. En van vijf partijen moeten die wethouders toch echt in de gemeente wonen. Dat is de afgelopen vier jaar met CDA-wethouder Marcel Bos - ondanks diverse debatten - niet gelukt. ‘Voor het vervolg bevelen we aan een externe formateur aan te stellen.’ Maar eerst is er donderdag een extra raadsvergadering over het advies.