Bezorgde gemeenteraad ziet af van uitspraak over stikstofbeleid

In 131 gebieden nabij kwetsbare natuur moet de stikstofuitstoot met minimaal 70 procent naar beneden, bleek uit de plannen die minister Van der Wal vorige week presenteerde. Die blijken een klap in het gezicht van veel boeren die nu vrezen voor hun bedrijf. Woensdag wordt in Ooststellingwerf net als in de Gelderse Vallei een grote boerenactie gepland en de Tweede Kamer praat woensdag ook over de omstreden kabinetsplannen.

De wethouder vond het aannemen van een motie eigenlijk overbodig. Hij had begrip voor alle emoties en sprak over een hels dilemma. ‘Maar we kunnen niet ontkennen dat we met een opgave aan de slag moeten.’ Maar vooralsnog willen college en gemeenteraad graag meer duidelijkheid uit Den Haag en Leeuwarden over de opdracht. En dan is het volgens D66 raar om nog eerder dan de Tweede Kamer op woensdag te reageren op die plannen. Ook de wethouder vond dat met het aannemen van een motie de raad vooruitloopt op de muziek.

Marcel Bos liet er geen misverstand over bestaan dat het college naast de boeren staat, ook tijdens een demonstratie op woensdag. ‘Het gaat om dorpen, gezinnen en de werkgelegenheid er omheen, dat hoeft u ons niet te vertellen. We doen al wat u vraagt, we voeren gesprekken, we vertellen onze boodschap, we gaan voor duidelijkheid.’

Diverse fracties benadrukten dat het onderwerp bij het Rijk hoort. Henk Dongstra van Ooststellingwerfs Belang: ‘We hebben geen bevoegdheden. U vraagt in deze motie het onmogelijke van wat het college kan en misschien ook wel mag.’ Ignas Minnema (D66): ‘Er is geen touw aan vast te knopen waarmee college op pad moet.’ Hij benadrukte wel dat ook D66 trots is op de boeren. Lokaal Sociaal Ooststellingwerf miste in tekst de noodzaak om duidelijke metingen te laten doen door een onafhankelijke instantie.

Ben Oostra (VPO) stelde in de motie wel dat je niet op basis van het zogenaamde Aeriusmodel mag handelen, zonder dat er op plaatselijk niveau metingen zijn verricht. Overheden en initiatiefnemers berekenen met de AERIUS Calculator de uitstoot van stikstof en de neerslag ervan op Natura 2000-gebieden. Het model is gebaseerd op metingen van meer dan honderd stations door heel Nederland. De zo gemaakte kaart is ook volgens de makers niet geschikt is om beleid te bepalen op boerderijniveau. De provincie kan als uitvoerder van het beleid daarom daarmee schuiven, zolang de totale doelstelling maar wordt gehaald.

In veel reacties klonk de angst door voor het saneren van boerenbedrijven. Zo zei Jelke Nijkboer van de PvdA dat die partij niet wil dat boeren weggaan en dat het agrarisch areaal wordt ingekrompen. ‘Het plan van het kabinet stuit ons tegen de borst, maar we zijn het er mee eens dat er wat moet gebeuren. Maar hoe?’ Waar de ene fractie denkt dat saneren met technische innovaties te voorkomen is, gelooft bijvoorbeeld GroenLinks daar helemaal niks van. Het CDA ziet ‘t gebeuren dat Ooststellingwerfse boeren weg moeten rond het Fochteloërveen, zodat de gemeente Assen penthouses kan bouwen met uitzicht op het natuurgebied. Maar tot een raadsuitspraak kwam het dus niet.

De Stellingwerven zijn wel lid van de P10, de organisatie van de grootste plattelandsgemeenten. Die pleit voor een integrale aanpak (en niet alleen het terugbrengen van de stikstofuitstoot) waarbij ruimte is voor innovatie, combineren van meerdere functies en diensten op de landbouwbedrijven en maatwerk. ‘De werkelijke uitstoot per bedrijf is het uitgangspunt. Dat er een transitie naar een duurzame landbouw moet plaatsvinden staat buiten kijf, maar het gaat om de manier waarop. De agrarische sector heeft perspectief nodig zodat de transitie samen met de boeren ingezet kan worden. Daarvoor moeten partijen in gesprek blijven.’